بررسی عملکرد زئولیت های طبیعی در کاهش میزان شوری آب های زیرزمینی

زئولیت ها، به ترکیبات شیمیایی آلومینو سیلیکات های بلوری و هیدراته ی فلزات قلیایی و قلیایی خاکی، که حدی از عناصر سدیم، کلسیم، منیزیم، استرانسیم و باریم و شبکه های سه بعدی متشکل از چهاروجهی های $r m{[s i o_4]^{4-}}$ و $r m{[a l o_4]^{4-}}$ را دارد، اطلاق می شود. قابلیت بارز زئولیت ها عبارت است از خاصیت آنها در تبادل یون ها ــٓبه خصوص یون های محلول در آبٓــ، و از این جهت برای نرم کردن آب )سختی زدائی( بسیار و برای شوری زدائی کم تر استفاده شده اند. به همین منظور و با استفاده از زئولیت های طبیعی معادن ایران به صورت اولیه و همچنین زئولیت های اصلاح شده، آزمایش هایی برای بررسی امکان کاهش شوری آب انجام شده است. آزمایش ها در بین سال های ۱۳۸۹-۱۳۹۱ روی نمونه های زئولیت، که از یکی از معادن معروف کشور در منطقه ی سمنان تهیه شده بودند، با دانه های به قطر مؤثر ($1s i m0.5$)، ($3.5s i m1$)، ($2s i m1$) میلی متر انجام شده است. در این آزمایش ها زمان تعادل، میزان جذب، غلظت ماده ی جاذب )زئولیت(، به عنوان متغیرهای فرایند جذب استفاده شده اند، و نمونه های زئولیت طبیعی و همچنین زئولیت اصلاح شده به میزان ۰٫۵، ۱، ۲، ۳، ۵، ۱۰، ۲۰ و ۵۰ گرم در زمان های تعادلی ۱۵، ۳۰، ۴۰، ۴۵، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ دقیقه مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش نشان داد که عملکرد زئولیت کلینوپتیلولایت، که می تواند عامل کاهش سختی باشد، سبب افزایش شوری و املاح در آب می شود؛ در حالی که با استفاده از زئولیت های اصلاح شده، امکان کاهش شوری آب وجود دارد و لذا توصیه می شود که از زئولیت اصلاح شده برای استفاده ی مکمل در صنعت تصفیه ی آب استفاده شود.